SUSURLUK ŞEKER FABRİKASI İLE İLGİLİ ANILAR..

(Sıtkı ŞEREMETLİ)

Bazı kurumlar vardır ki,bulundukları şehir için önem arz ederler.Kuruluşları ile faaliyet gösterdikleri şehrin ufkunu açmışlardır.Balıkesir-Susurluk Şeker Fabrikası da bu anlamda Balıkesir için önemlidir.Fabrika,1950’li yıllarda Demokrat Parti döneminde faaliyete geçmiştir.Zaten bu dönem Balıkesir için yatırım ve çeşitli fabrikaların açılışı açısından büyük önem arz eder.

BALIKESİR TARİHİNE IŞIK TUTAN KİTAP

Balıkesir’in 1946-1960 yılları arası siyasi ve ekonomik yapısını yıllarca araştırdım.Ayrıca bu gün hayatta olmayan;Sıırı Yırcalı,Sıtkı Yırcalı,Esat Budakoğlu,İsmail İlşekerci,Enver Durmaz,Tevfik Yoldemir,Dr.Abdussabır Şahin,Emin Kutvar gibi dönemin önemli siyasetçileri ile bire bir konuşarak anılarını şehrin tarihine kaydedebilme imkanı buldum.

Bu anlamda,yazdığım (1946-1960 İktidardan İhtilale/Balıkesir’de Demokrat Parti Hareketi)Balıkesir’in tarihine ışık tutan bir kitap olmuştur.

SUSURLUK ŞEKER FABRİKASI

DP döneminde 1958 yılında faaliyete geçen Susurluk Şeker Fabrikası uzun yıllar ekonomik getirileri her alanda fazla bir fabrika olarak çalışma gösterdikten sonra üretimini durdurmuştu.Buna gerçekten üzülmüştüm.Ancak dün sevindirici haber geldi.Fabrikaya yeniden yatırım yapıldı.3 yıl süre ile üretimine ara verilen Susurluk Şeker Fabrikası yeniden faaliyete başlıyor.Yaklaşık 80 gün sürecek 2017-2018 Yılı Üretim Kampanyası’nın açılış töreni gerçekleştirildi.Alım ve üretim kampanyasının başlangıcı Merhum Adnan Menderes’in fabrikanın açılışında kullandığı makasla Balıkesir valisi Ersin Yazıcı tarafından kurdelanın kesilmesiyle gerçekleştirildi.

SUSURLUK ŞEKER FABRİKASI NASIL KURULDU?

Demokrat Parti’nin iktidarı döneminde kurulan Susurluk Şeker Fabrikası’nın ilginç bir kuruluş hikayesi vardır.

Gelin bu hikayeyi dönemin Balıkesir siyasetindeki ünlü isimlerinden İsmail İlşekerci’den dinleyelim:

‘’Bölgemize(Balıkesir’e)bir Şeker Fabrikası kurulması programı vardı.Dönemin Reisicumhuru Celal Bayar Bey,bu fabrikanın kendi memleketi olan Bursa’ya kurulmasını arzu ediyordu.

Bizler ise(Balıkesir’li Demokrat Partililer),şehrimize katkısı olacak düşüncesi ile bu fabrikanın Balıkesir’e kurulmasını istiyorduk.

Celal Bayar Reisicumhurdu ama Balıkesir’in de kendi içinde sağladığı birlik ve beraberlik ile hem Demokrat Parti yönetiminde ve hem de Türk siyasetinde çok güçlü bir yeri vardı.

Sıtkı Yırcalı Bey,”Şeker Fabrikasını Balıkesir’e kurabiliriz.Ama Cumhurbaşkanımız Celal Bayar bey’i de kırabiliriz.Bursa ile aramızda bir sürtüşme çıkabilir.Buna mahal vermeyelim”dedi.

Sonuçta Şeker Fabrikasının Bursa ile Balıkesir’in arasına yapılmasına karar verildi.Fabrika Susurluk’a yapıldı.Ne Celal Bayar Bey kırıldı,ne de Balıkesir küstürüldü.Bu yolla herkesin gönlü alınmış,anlaşma sağlanmış oldu.

Aynı zamanda bu vesile ile;hem Susurluk,Manyas,Gönen,Balıkesir ovası ve hem de Karacabey,M.Kemal Paşa ovalarında üretilen şeker pancarının en kısa yoldan Susurluk’a getirilmesi sağlandı.”

DP BÜYÜK YATIRIMLAR YAPTI AMA CHP

HEP BUNLARI GÖLGELEMEYE ÇALIŞTI

Kitabımda Susurluk Şeker Fabrikası ile başkaca anılarda yer alıyor.

Gazeteci Reşit Kıpçak’ın anlattıkları da şöyle:

”DP’nin Balıkesir’de büyük yatırımları olmuştur fakat CHP’liler her nedense bu kuruluşları hep gölgelemeye çalışmışlardı.

Balıkesir’de Susurluk Şeker Fabrikası’nın kuruluşuna karşı çıkanlar oldu.

Denildi ki;”Susurluk arazisi tamamıyle -sakallı-tabir edilen pancar üretiyor.Bu pancarın şeker nispeti azdır.Bu yüzden bu fabrika kesinlikle şeker üretebilecek bir fabrika değildir.Milletin parasına yazık ediyorlar.DP bu hareketi ile seçim propogandası yapmaya çalışıyor.”

Bu sözleri söyleyenler CHP’li kişilerdi.Halka bu tür propoganda yaparak mesaj vermeye çalışıyorlardı.

Hatta yine hiç unutmam Balıkesir Çimento Fabrikası’nın açılışında rahmetli Celal Bayar ve Adnan Menderes Balıkesir’e gelmişlerdi.Ve o açılışta Sıtkı Bey bizzat fabrikanın fırınını kendisi ateşledi.Ve fabrikadan dumanlar çıkmaya başladı.

Biz oradan döndük şehre geldik.Şehirde bir söylenti başladı.

”Fabrikada saman yakıyorlar onun için duman çıkıyor.Bunlar yakılan samanların dumanıdır.Fabrikada üretim falan yapılmıyor.”

Nedense CHP o dönem yeni açılan fabrikalar ile ilgili hep böyle bir tavır içinde olmuştur.