KUVA-YI MİLLİYE’NİN GAZETECİSİ

HASAN BASRİ ÇANTAY

(Ramazan KARACA)

Balıkesir Gazeteciler Cemiyeti’nin (BGC) 60.kuruluş yılı etkinlikleri kapsamında düzenlenen geleneksel Hasan Basri Çantay Gazetecilik Ödülleri sahiplerini buluyor. Ben de bu vesileyle, başlıkta da belirttiğim gibi Kuvvacılığı ve gazeteciliği ile birlikte, birçok meziyetleri olan Hasan Basri Çantay’dan bahsetmek istedim…

Etkinlik, 5 Kasım Cuma günü (Bugün) Avlu Kongre ve Kültür Merkezi’nde gerçekleşecek olan “Balıkesir Manşetleri” Sergisi açılışı ve resepsiyon ile başlayacak. Ardından Hasan Basri Çantay Gazetecilik Ödülleri törenine geçilecek. TBMM Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop’un, komşu illerin Gazeteciler Cemiyeti başkanlarının da katılması ile ilimiz medyasının zirvesine dönüşmesi beklenen Hasan Basri Çantay Gazetecilik Ödülleri töreni saati 16.00 olarak açıklandı.

Törenle ilgili bu bilgilendirmeden sonra gelelim mangal gibi bir yüreğe sahip olan ve benim yıllar içinde tanıdıkça hayranlığımın ve şükran duygularımın daha da arttığı üstat, müthiş insan Hasan Basri Çantay’a…

Kimdir diye sorduğunuzda bakın nasıl anlatılıyor: TBMM 1. Dönem Balıkesir Milletvekili, öğretmen, gazeteci, politikacı, fikir ve din adamı, Kur’an müfessiri olan Hasan Basri Çantay, Balıkesir’de Nasihat, Yıldırım, Karesi, Ses ve Balıkesir gazetelerini yayımladı.

Bunların her biri bile başlı başına değerli bir meziyet ve beceriyken, o bütün bu saydıklarımızı gerçekleştirmiştir.

Kuvvacılığı ise, daha başından itibaren hep içinde olarak, İzmir’in işgalinden sonra Balıkesir’de yapılan bütün toplantılarda bulunması ve Milli Mücadelenin en önemli dönemlerinde şehrimizde çıkardığı SES Gazetesi Balıkesirliler‘in ve Kuva-yi Milliyeciler‘in yanında yer alan Anadolu insanının gür sesi olmasıyla tescillidir.

Ses gazetesi toplam 22 sayı çıkabilmiştir. Hakikaten adı gibi getirdiği sesten dolayı İngiliz güdümündeki İstanbul Hükümetince kapatılmış ve sahibi Hasan Basri Bey’in tutuklanarak İstanbul’a celbi istenmiştir.

Bu ve buna benzer cesur yazılarıyla Kurtuluş Savaşı yıllarında milli mücadeleye destek veren Hasan Basri Çantay, milli şair Mehmet Akif’in yakın arkadaşı idi. Böylesi yazılar, Balıkesir Halkı’nın ve Türk Milleti’nin işgal ve esareti kabul etmeyeceğini Dünya’ya haykırışı olduğu gibi Balıkesirlilerin hiç bir yerden talimat almaksızın vatan müdafaasına koşmalarına kıvılcım olmuştur.

Özellikle tutuklama celbinden sonra gittiği İzmir’den Balıkesir’e çete kıyafetiyle geliş öyküsü, Kepsut günleri tam bir kahramanlıktır. Bu günler çok geniş olarak mutlak surette belgesel ya da film olarak düşünülmelidir.

Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Karesi Milletvekili seçilen Hasan Basri Bey 23 Nisan 1920’de meclisin açılışında bulundu. Ankara’da Burdur Milletvekili olarak meclise katılan Mehmet Akif Bey ile buluştu. Mehmet Akif Ersoy’u milli marş yazmaya ikna etmiş olan kişidir. Bu ikna edişinin uzun bir öyküsü vardır. Ama çok özet olarak yukarıdaki cümleyi yazdım. Meclisin bütün çalışmalarına faal olarak katılan Hasan Basri Bey en ümitsiz zamanlarda yaptığı konuşmalarla, özellikle de meclisin Kayseri’ye taşınması söz konusu edildiği zaman yaptığı kararlı konuşmasıyla dikkat çekmiştir.

18 Kasım 1887’de Balıkesir’de doğan Çantay, 3 Aralık 1964 günü 77 yaşında İstanbul’da vefat etti.

İşte kısaca iki vasfından bahsettiğim ve hayatının belki de deryada bir damla olabilecek bir kısmını anlatmaya çalıştığım Hasan Basri Çantay’ı eğer daha iyi tanıyabilsek ona olan sevgimiz saygımız çok büyük ölçüde artacaktır. Bu konuda çok önemli bir gayret sarf eden Balıkesir Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Bayyiğit’e şükranlarımı sunuyorum.

Ayrıca 60.kuruluş yılı etkinliklerinde, Gazetecilik Ödüllerini Hasan Basri Çantay adıyla bir tören yaparak dağıtan Balıkesir Gazeteciler Cemiyetini de bu isabetli kararlarından dolayı tebrik ediyorum.